27 Σεπτεμβρίου, παγκόσμια μέρα Τουρισμού και ο Τουριστικός κόσμος γιορτάζει ή αναφέρεται στα διάφορα υποτμήματα τα οποία αποτελούν τον Τουριστικό τομέα σε παγκόσμια κλίμακα.
Υπηρετώντας στην Τουριστική βιομηχανία της Κύπρου για εδώ και περίπου 40 χρόνια είτε σαν ξενοδοχοϋπάλληλος είτε σαν Εκπαιδευτής αλλά κυρίως υπό την ιδιότητα μου ως εργασιακός σύμβουλος, νοιώθω την ανάγκη ν’ αναφερθώ στα θέματα εργαζομένων στον Τομέα.
Σήμερα η ανάγκη στελέχωσης των επιχειρήσεων Ξενοδοχειακής και επισιτιστικής, είναι το πλέον επίκαιρο θέμα. Συζητείται σε όλα τα επίπεδα και βρίσκεται σε εξέλιξη κοινωνικός διάλογος από τους Κοινωνικούς εταίρους για εξεύρεση λύσεων. Συζητείται μεταξύ άλλων η παραχώρηση αδειών για απασχόληση εργαζομένων και φοιτητών από τρίτες χώρες, πολιτικών προσφύγων και άλλων ιδεών για απάβλυνση του τεράστιου αυτού προβλήματος.
Από τη δεκαετία του 70 και κατόπιν του 80, όπου υπήρξε η μεγάλη στροφή προς τον Τουρισμό ξεκίνησε και η μεγάλη επένδυση του κράτους με τη δημιουργία της Επαγγελματικής Ξενοδοχειακής σχολής πρότυπο (ΙΞΕΤ) με ξενοδοχείο πρακτικής (Φιλοξενία) υπό την σκέπη του Υπ. Εργασίας. Δημιουργήθηκαν επίσης οι Ξενοδοχειακοί κλάδοι στις Τεχνικές σχολές όπου απόφοιτοι στελέχωσαν τη βιομηχανία.
Σήμερα, οι αριθμοί επισκεπτών στην Κύπρο έχουν περίπου τεραπλασιαστεί και οι Επιχειρήσεις φιλοξενίας είναι αμέτρητες. Σε όλα αυτά προστίθενται το καζίνο με χιλιάδες θέσεις εργασίας και ακμάζουν οι επιχειρήσεις πώλησης και ενοικίασης πολυτελών διαμερισμάτων και επαύλεων και η παροχή υπηρεσιών φιλοξενίας.
Το σύστημα παιδείας της Κύπρου, έχει καταργήσει την πλέον παραγωγική σχολή, αφού αρχικά κατάργησε τους επαγγελματικούς κλάδους και στη συνέχεια απορροφήθηκε από το ΤΕΠΑΚ. Αποτέλεσμα, αντί να αποφοιτούν Μάγειρες, Housekeepers, Receptionists, Τραπεζοκόμοι, αποφοιτούν πτυχιούχοι, θεωρητικοί «Επιστήμονες». Από αυτούς, ελάχιστοι εντάσσονται στον Τουρισμό.
Μοναδική διέξοδος για ένταξη νέων στον κλάδο, είναι τα ιδιωτικά πανεπιστήμια και κολλέγια, που αν μη τι άλλο είναι μια πηγή εύρεσης προσωπικού.
Σ’ ένα δίκαιο σύστημα απολαβών, οι υπάλληλοι αμείβονταν με ένα σύστημα (μονάδων) όπου στις περιόδους αιχμής ο μισθός ήταν πιο ψηλός και στους χειμερινούς μήνες πιο χαμηλός. Το χειμώνα επίσης είχαν εισόδημα από τις συσσωρευμένες άδειες, αργίες και ημεραργίες (day off) που δεν ‘έπαιρναν το καλοκαίρι.
Σε δύσκολες εποχές, (πόλεμος στον περσικό, οικονομική κρίση, πανδημία) όπου ο τουρισμός είναι η πρώτη οικονομία που πλήττεται, οι εργαζόμενοι στον κλάδο βρίσκονται πάντα εκτεθειμένοι.
Σήμερα, οι μισθοί είναι σταθεροί (fixed), αρχίζουν από 870-1070 ακαθάριστα και προστατεύονται από τη νομοθεσία για να μην είναι ακόμα πιο χαμηλοί. Τα ξενοδοχεία με το σύστημα χειμερινής αναστολής, κλείνουν το χειμώνα, αφήνοντας τους εργαζομένους στο έλεος του ανεργιακού επιδόματος, με ρυθμούς καταβολής του, αυτούς του Κυπριακού κράτους.
Από την αρχή της τελευταίας πανδημίας, υπάρχουν υπάλληλοι του κλάδου, που ζουν με τα επιδόματα, αφού η τελευταία φορά που είχαν εργασία και πλήρες εισόδημα, ήταν ο Οκτώβριος του 2019!
Με την επανέναρξη του τουρισμού, οι περισσότεροι εργαζόμενοι ψάχνουν εργοδότηση σε πιο ασφαλή επαγγέλματα. Η ποιότητα υπηρεσιών και εξυπηρέτησης είναι ανάλογη της ποιότητας των εργαζομένων που εντάσσονται στη βιομηχανία, αφού εργοδοτούνται όσοι απλά δηλώσουν άσχετα αν δεν έχουν καθόλου προσόντα.
Ας δούμε τα δεδομένα:
• Οι Κύπριοι εργαζόμενοι στην Τουριστική βιομηχανία αποτελούν το βασικό κορμό κάθε επιχείρησης
• είναι κάτω από 30% (!)
• Ενώ εκτελούν τεχνικά επαγγέλματα, αμείβονται με μισθούς ανειδίκευτου εργάτη
• Εργάζονται σε εναλλασσόμενα ωράρια με βάρδιες και αργίες
• Μετατοπίζονται εύκολα όταν βρουν καλύτερο μισθό και συνθήκες
• Είναι επαγγέλματα εποχικά όπου δεν υπάρχει ετήσια απασχόληση και κατά συνέπεια ετήσιες απολαβές
• Οι Ευρωπαίοι εποχιακοί εργαζόμενοι προτιμούν χώρες όπου έχουν καλύτερες απολαβές και χαμηλότερο κόστος διαβίωσης
• Υπάρχει Τουριστική ανάπτυξη και σε άλλες χώρες
Αγαπητοί μου, σ’ ένα σύστημα ελεύθερης οικονομίας όπου τα πάντα καθορίζονται από την προσφορά και τη ζήτηση, τα πράγματα είναι απλά χωρίς νάναι κάποιος επιστήμονας.
Το παραμύθι του ποιοτικού τουρισμού, θα παραμείνει παραμύθι ενόσω δεν υπάρχουν ποιοτικές υποδομές, τόσο από την πολιτεία, όσο και από τους οργανωμένους φορείς. Στο ίδιο παραμύθι και η επέκταση της Τουριστικής περιόδου, αφού όλες οι υποδομές, αρχίζοντας από τις ξενοδοχειακές μονάδες, είναι οικοδομημένα σε καλοκαιρινές συνθήκες.
Το στοίχημα θα το κερδίσει η χώρα που έχει σωστές υποδομές.
Το εργατικό ζήτημα θα λυθεί μόνο όταν οι μισθοί ισορροπήσουν με το κόστος ζωής. Θα λυθεί αν οι εργοδότες δώσουν έμφαση στο πως να διατηρούν το προσωπικό τους.
Μέχρι τότε, όλα τα επαγγέλματα τα οποία προαπαιτούν τεχνικές δεξιότητες με τα τουριστικά να είναι στην πρώτη γραμμή, θα βρίσκονται σε διαρκή έλλειψη. Η μετατροπή «ξένα φτηνά εργατικά χέρια» σε «Κυπριακή ποιοτική Φιλοξενία» φαντάζει μια αλχημική ουτοπία.
